Holba London

Proje adı : Holba London
Yer : İngiltere/Londra

Tema: Kültür-sanatın kamusal alanlarda görünürlük kazandığı, farklı sanat üretimlerinin bir araya geldiği, 7/24 erişilebilir, açık, yaşayan bir sanat ortamının oluştuğu ve çok paydaşlı iş birliklerinin mümkün kılındığı bir kültür ekosistemi yaratmak.

Çalışma: HOLBA (Heart of London Business Alliance), Londra’nın merkezinde yer alan yoğun ve sembolik bölgelerde faaliyet gösteren, 600’den fazla işletmeyi temsil eden bir İş Geliştirme Bölgesi İttifakı. (Business Improvement District)  Bu oluşumun temel amacı Londra’nın kültürel ve ekonomik bir cazibe merkezi olarak gücünü korumasıdır. Bu anlamda da özel sektör, yerel yönetimler ve kültür aktörleri arasında çok paydaşlı iş birliklerini teşvik ediyor.
Bu oluşumun kültür- sanat alanındaki stratejisi çeşitlilik ve açıklık değerleri açısından oldukça heyecan verici. Tiyatro, sinema, müzik, dans, heykel, graffiti, video, dijital sanat, ışık yerleştirmeleri, açık hava etkinlikleri, gece kent yürüyüşleri, pavyonlar ve enstalasyon gibi pek çok farklı sanat formu kent dokusuna entegre ediliyor. Bu etkinlikler “Duvarsız Galeriler” (Gallery Without Walls) yaklaşımıyla sokakları, meydanları, caddeleri ve geçitleri birer açık hava galerisine dönüştürüyor. 
Farklı sanat disiplinlerinin kamusal alandaki çok paydaşlı iş birlikleriyle buluşması, kültürel üretimi daha canlı, dinamik ve katılımcı bir yapıya dönüştürüyor.
Görsel Sanatlar: Heykel, resim, enstalasyon, graffiti, sokak sanatı
Performans Sanatları: Tiyatro, dans, müzik performansları, sokak tiyatrosu, sirk sanatları
Medya Sanatları: Dijital sanat, video, ışık yerleştirmeleri, projeksiyon çalışmaları, ses sanatı
Kolektif Pratikler: Gece yürüyüşleri, interaktif sergiler, kolektif etkinlikler
Açık Alan Sanatı: Pavyonlar, geçici mimari yapılar, sinema gösterimleri, açık hava tiyatrosu
El Sanatları ve Tasarım: El işi üretimler, zanaatkarlık, moda tasarımı, gıda sanatı, küratörlü vitrinler
Yazın & Edebiyat: Sokakta şiir, sesli okumalar
Kinetik Sanat: Hareketli heykeller, interaktif yerleştirmeler, canlı kent objeleri
Bu sanat dalları ile ilgili yapılan tüm çalışmaları HOLBA London kültürel strateji dökümanında bulabilirsiniz.

Örnek Uygulamalar
Bir örnek vermek gerekirse, Piccadilly Sanat Rotası ( Piccadilly Art Line) çeşitli sanat dallarının kamusal alanlarda erişime açık bir biçimde hayat bulduğu kapsamlı bir model.
Piccadilly Sanat Rotası, Londra’nın merkezindeki Piccadilly Caddesi boyunca sanatın her formuna alan açan bir açık hava kültür rotası. Cadde boyunca heykel, dans, müzik, dijital sanat, graffiti, ışık yerleştirmeleri ve sokak performansları gibi çok çeşitli sanat formları sergileniyor. Kamusal alanların nasıl yaşayan kültür sahneleri haline gelebileceği ile ilgili önemli bir referans.
Bir diğer önemli örnekse, teknolojinin ve  performatif sanatların birleşimiyle mekansal hafızayı nasıl canlandırabileceğimize dair yenilikçi bir model sunan Edinburgh Gece Yürüyüşü. (A Night Walk in Edinburgh)
Bu yürüyüş, bir dijital tablet ve kulaklıkla gerçekleşiyor.  Katılımcılar, şehrin tarihsel ve mimari dokusu içinde ilerlerken, canlı müzik eşliğinde sesle, görselle ve hikayeyle etkileşime geçiyor. Örneğin, bir anda tabletinizde bir görüntü beliriyor ve kültürel strateji dökümanında anlatıldığı gibi:
“Ekranda sokak görüntüsü beliriyor. Görüntü, tam da sizin o an durduğunuz noktadan çekilmiş gibi; neredeyse gerçek zamanlı gibi hissediliyor. Videoda bir figür yürürken, aynı anda gerçek hayatta başka biri yanınızdan geçiyor — iki gerçeklik üst üste biniyor. Kulaklıktan gelen sesler şaşırtıcı derecede üç boyutlu; böylece iki dünya daha da iç içe geçiyor. Arkadan gelen bir kadın sesi şöyle diyor:
 “Bence artık başlayabiliriz. Benimle yürü…” “
HOLBA London kültür stratejisinin bir diğer önemli modeli de üretim alanları (cluster) yaratılması. Tiyatro, moda, film gibi farklı disiplinlerle ilgili üretim alanları yaratılıyor. 
Örneğin,  Leicester Square sinema üretim alanı; ana akım ve bağımsız sinemacıları, festivalleri, film gösterim mekanlarını bir araya getiriyor. Açık hava gösterileri, sinema temalı kamusal sanat projeleri ve sezonluk festivallerle izleyiciyle buluşan dinamik bir kültürel deneyim alanı ve kamusal alanda sinemanın görünür olduğu bir ekosistem yaratılıyor. Bu da farklı sanat dallarının erişilebilirliği anlamında önemli bir model sunuyor.

HOLBA London Etkisi:
Bu modeller ve stratejiler; mekansal çeşitliliğin artırılması, farklı sanat dallarının açık ve erişilebilir hale gelmesi ve iş birliği modellerinin zenginleştirilmesi açısından etkili olacaktır.
Mekansal çeşitlilik (sokaklar, meydanlar, geçitler, vitrinler, bina cepheleri, duraklar) ile kültürel ifadelerin çeşitliliğinin bir araya gelmesi, şehirle yaşayan ve kentliyle birlikte üretilen bir kültür-sanat ortamını destekliyor.
Bir Model Olarak “Holba London”:  

“deneyim odaklı günümüz kültüründe, farklı izleyici ve tüketici grupları orjinallik, özgünlük ve yeni etkileşim biçimleri aramaktadır.”

HOLBA, kamusal alanda kültür üretimi için model teşkil eden bir örnek. Çünkü kültürü sokakta yaşayan, çok paydaşlı, sürekli yenilenen bir sistem olarak ele alıyor. Bu yönüyle, belediyelere ve kültür kurumlarına kapsayıcı kültür politikaları oluşturmak için ilham verici bir örnek sunuyor.

HOLBA bir model olarak hem (i) kültürel ilkelerinin kapsamı hem de (ii) çeşitlilik ve açıklık ilkelerinin, iş birlikleri aracılığıyla kültür-sanat politikalarında nasıl eyleme dönüşebileceği ile ilgili değerlendirilebilir. 

1.HOLBA London Kültürel İlkeleri

HOLBA London’un stratejisinin en önemli öğelerinden biri katılımcı, esnek ve yerel bağlamla güçlü ilişkiler kuran bir yaklaşımla hareket edilmesi. Bunu da 5 kültürel ilke çerçevesinde değerlendirmişler. 

HOLBA London’un stratejisinin en önemli öğelerinden biri katılımcı, esnek ve yerel bağlamla güçlü ilişkiler kuran bir yaklaşımla hareket edilmesi. Bunu da 5 kültürel ilke çerçevesinde değerlendirmişler. 

Kent içinde bir kültür bölgesi yaratmak (A Cultural District for London)
Duvarsız Galeriler (Gallery Without Walls)
Özgün Kültür- Sanat Üretimi (Original & Bespoke Culture)
Katılım ve kapsayıcılık (Participation & Inclusion)
Sanatın her hali (Art in Every Form)

Kentler içerisinde iş birliklerine dayalı kültür ekosistemleri oluşturulması; kamusal alanların kültür-sanatın ifade bulduğu önemli mekanlar haline gelmesi; yerele uygun, yaratıcı ve yenilikçi modellerin geliştirilmesi; katılımcı karar alma süreçlerinin işletilmesi ve tiyatrodan sokak sanatına, heykelden dijital sanata uzanan çok biçimli bir kültür anlayışının benimsenmesi, bu kültürel değerlerin temelini oluşturmaktadır.

2. Kültür- sanat ekosistemi yaratmak
Esnek, özgün, yaratıcı ve katılımcı bir kültürel planlama için HOLBA London modelinin sunduğu bazı eylemler şu şekilde sıralanabilir:

Özel sektörün, kültür-sanat aktörleri ve yerel yönetimlerle birlikte kültür ekosisteminin bir parçası olarak hareket etmesi
Sinema, performans sanatları, moda, gastronomi ve tasarım gibi farklı disiplinlere özgü üretim alanlarının/ kent bölgelerinin oluşturulması ve bu alanlar aracılığıyla kamusal mekanda kültürel görünürlüğün artırılması
Teknoloji, inovasyon ve tarihin, kolektif hafızanın bir araya geldiği, kültürel mirasın tanınması, korunması ve gelişmesini hedefleyen modellerin geliştirilmesi
Mekansal çeşitliliğin (meydanlar, kavşaklar, avlular, bina cepheleri, sokaklar ve bunlarla birlikte tiyatrolar, müzeler, galeriler, sahneler, kütüphaneler, tarihi yapılar gibi) de kültürel politikalarının temel değerlerinden biri olarak ele alınması
Kültürel ifadelerin çeşitliliğinin (video, ses, heykel, enstalasyon, graffiti, dans, dijital sanat, performans sanatları, fotoğraf, sinema, ışık yerleştirmesi, fotoğraf vb ) kültürel politikaların temel değerlerinden biri haline gelmesi
Kent içerisinde kamusal alanların yaşayan sanat mekanlarına dönüşmesiyle birlikte, kentte yaşayan herkesin kültür-sanat etkinliklerine erişebilmesinin yanı sıra, bir kültür üreticisi haline gelmesinin desteklenmesi